پیوند اعضا

واحد هماهنگی پیوند و فراهم آوری اعضا

واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شیراز به عنوان اولین واحد فراهم آوری پیوند اعضا کشور در سال 1369 تشکیل گردیده است. این واحد نقش بسیار مهمی در آموزش هماهنگ کنندگان سراسر کشور و فرهنگ سازی جهت اهدای عضو پس از مرگ مغزی داشته است. واحد فراهم آوری اعضای پیوندی متشکل از واحد های شناسایی، مراقبت و رضایت از مرگ مغزی، واحد هماهنگی قبل از پیوند، واحد هماهنگی پس از پیوند، بانک اطلاعات و واحد تحقیقات می باشد که با تلاش شبانه روزی توانسته است نقش ممتاز خود را در کشور به خوبی ایفا کند.

شرح وظایف هر کدام از این واحد ها در زیر توضیح داده شده است.

الف) واحد شناسایی مرگ مغزی

ب) واحد هماهنگی قبل از پیوند

ج) واحد هماهنگی بعد از پیوند

د) بانک اطلاعات

ه) واحد تحقیقات

راهنمای متقاضیان پیوند

بسیاری از افراد به دلیل مشکلات ژنتیکی مانند بیماری کلیه پلی‌کیستیک، فیبروز سیستیک و یا نقص مادرزادی قلبی به پیوند اعضا نیاز دارند.عفونت‌هایی از قبیل هپاتیت، صدمات جسمانی به اندام‌های بدن و آسیب‌های ناشی از بیماری‌های مزمن مانند دیابت نیز ممکن است فرد را نیازمند پیوند اعضا کنند.

روند پیوند اعضا برای هر اندام کمی متفاوت است، اما وجود تطابق بین اهداکننده و گیرنده برای تمامی انواع پیوندها امری ضروری است.پیوند اعضا در بیشتر موارد زندگی گیرندۀ عضو را نجات داده و زندگی جدیدی به وی هدیه می‌کند.اما باید توجه داشت که عمل پیوند عضو، یک جراحی اساسی است که خطرات و مشکلات خاص خود مانند احتمال رد عضو پیوندی را به همراه دارد. دقیقاً به همین خاطر است که شما و عزیزان‌تان باید اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید.

مزایا

مزایای پیوند اعضا، به عضوی که شخص دریافت می‌کند بستگی دارد. برخی از مزایا ممکن است شامل موارد زیر باشند:

خطرات

تقریباً برای همۀ گیرندگان عضو، مزایا بسیار بیشتر از خطرات هستند. بیشتر افرادی که به پیوند عضو احتیاج دارند، بدون انجام پیوند می‌میرند یا عمر بسیار کوتاه‌تری دارند. با این حال، پیوند عضو جزو جراحی‌های پرخطر است؛ خصوصاً این که کسانی که اغلب به پیوند عضو نیاز دارند، بسیار بیمار هستند. برخی از خطرات مرتبط با جراحی پیوند عضو بر اساس منابع معتبر عبارتند از:

سوالات متداول در خصوص پیوند

مدت زمانی که بیمار در لیست انتظار خواهد بود می‌تواند از چند روز تا چند سال بسته به وخامت شرایط بالینی، موجود بودن عضو پیوندی و سازگاری آن به طول انجامد متاسفانه.بین ۱۰ تا ۲۵% بیماران لیست انتظار اعضای مختلف هر ساله در ایران به دلیل نرسیدن به موقع عضو پیوندی فوت می‌کنند

آمار موفقیت پیوند در اکثریت موارد بیش از ۸۰ درصد گزارش شده است. بدن گیرنده عضو پیوندی در صورت عدم مراقبت صحیح فرد از خود و یا در موارد بسیار نادر بطور خود بخودی، می‌تواند عضو پیوندی را رد کند. البته خوشبختانه اکثریت موارد دفع حاد پیوند با درمان دارویی به موقع قابل درمانند

در اکثریت مواقع در صورت تشخیص به موقع رد پیوند، امکان درمان آن وجود خواهد داشت. کنترل دقیق بیمار بعد از انجام پیوند عضو، مصرف مرتب داروهای مربوطه و انجام آزمایشات لازم می‌تواند از رد کامل پیوند پیشگیری نماید.

اعضا قابل اهدا قلب ، ريه ها ، کبد ، روده ها ، لوزالمعده و کليه ها می باشد. علاوه بر این اعضا، برخی از بافتهای بدن نیز قابل پیوند می باشند. با اهدای قرنيه می توان بينایی رابه فردی که دچار صدمه شديد به چشم شده باز گرداند. تاندون و غضروف باعث باز سازی اعضای آسيب ديده مربوطه می شوند. پيوند استخوان می تواند مانع قطع عضو در سرطان استخوان شود. دريچه قلب برای کودکان با بيماری مادرزادی دريچه ای و بزرگسالان با دريچه آسيب ديده به کار می رود. پيوند پوست نجاتبخش بيماران با سوختگی شديد می باشد. پیوند مغز استخوان تنها درمان ممکن در بعضی از سرطان های خون می باشد. برخلاف عضو، بافت می تواند تا ۲۴ و یا حتی ۴۸ ساعت بعد از مرگ فرد اهدای شود و حتی می توان آن را برای مدتهای طولانی ذخيره کرد.

 بله، در بعضی شرايط ، کليه يکی از معمول ترين اعضای اهدائی افراد زنده می باشد، زيرا يک فرد سالم با يک کليه هم قادر است به زندگی طبيعی خود ادامه دهد. قسمتی از کبد يا ريه و در موارد نادر قسمتی از روده کوچک نيز قابل اهدا می باشد.

بیماری های عفونی مانند ایدز و اکثر بدخیمی ها مانع از اهدای عضو خواهند شد. البته همه این شرایط در زمان فوت شخص مجدداً ارزیابی می گردند.

کلاسهای آموزشی جهت متقاضیان پیوند عضو

کلاس های آموزشی در ارتباط با مراقبت های قبل از پیوند، شامل شناسایی دارو، نحوه مصرف دارو ،آشنایی با پیوند ، مشاوره و سوالات مربوطه ، هر هفته در روزهای شنبه جهت پیوند کلیه و روزهای چهارشنبه جهت پیوند کبد در دفتر هماهنگی قبل از پیوند بیمارستان برگزار میگردد و در انتهای جلسه کتابچه آموزشی حاوی کل مطالب آموزش داده شده به بیماران ارایه میگردد.

در صورتیکه جهت پیوند با شما تماس گرفته شد:

  1. با توجه به اینکه تماس جهت پیوند به صورت فوری صورت میگیرد همیشه تمام مدارک پزشکی خود را در جای مشخص و آماده بگذارید .
  2. هنگام تماس هماهنگ کننده به ساعتی که هماهنگ کننده پیوند اعضا برای حضور شما در بیمارستان اعلام میکند و به دقت به زمان نخوردن غذا توجه کنید .
  3. قبل از مراجعه حمام گرفته و موهای بدن خود را با تیغ اصلاح کنید (ریش ،سبیل ،سینه ،شکم، زیر بغل و سمت تناسلی )
  4. تمام مدارک پزشکی ، دفترچه و مقداری هزینه در هنگام مراجعه همراه داشته باشید .
  5. حتما یک نفر از بستگان درجه یک خود را به همراه داشته باشید .
  6. در طی مسیر با هماهنگ کننده پیوند اعضا در ارتباط باشید و شماره تلفن همراه خود را به آنها دهید .

تاریخچه پیوند اعضا

  • اولین پیوند کلیه ایران را دکتر سنادی زاده در سال 1347 در بیمارستان نمازی شیراز انجام داد. بعد از آن، این عمل در همین بیمارستان و هم چنین در بیمارستان های تهران انجام شد و به این ترتیب از سال 1347 تا سال 1357 نزدیک به 80 مورد پیوند کلیه انجام شد، بدون آنکه برنامه سازمان یافته و منظمی جهت انجام عمل پیوند کلیه و تربیت تیم های جدید تدوین شود. در طول این دهه نزدیک به چهارصد نفر بیمار نیازمند کلیه با صرف هزینه های سنگین و انتظار طولانی درخارج از ایران به ویژه در انگلستان عمل پیوند کلیه را انجام دادند.اکثر کلیه های مورد استفاده برای پیوند در آن زمان با قیمت گزاف از شبکه یورو ترانسپلانت خریداری می شد و در مواردی سبب انتقال بیماری و مرگ بیماران دریافت کننده کلیه شد. بعد از این دهه این عمل در ایران متوقف شد و سپس در سال 1362 دوباره انجام این عمل از سر گرفته شد. درطی سال های 1362 تا 1363 تعداد 50 عمل پیوند در بیمارستان های مختلف تهران انجام شد و همزمان برنامه اساسی پیوند کلیه در ایران و آموزش گسترده تیم های پیوند، طراحی و پایه کار برای شروع عمل پیوند در شهرستان ها از جمله شیراز و اصفهان و سایر شهرها گذاشته شد. اولین پیوند کلیه در شیراز بعد از سال 57 در سال 1368، صورت گرفت.
  • اولین پیوند موفق کبد نیز در ایران در اردیبهشت ماه سال 1372، توسط دکتر ملک حسینی در دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام داد

هم اکنون شیراز بزرگ ترین قطب پيوند کبد در کشور می باشد و98%  بيماران کانديد پيوند کبد از سراسر کشور جهت قرار گرفتن در ليست انتظار پيوند کبد به شيراز مراجعه مي نمايند.

  • همچنین اولین پیوند پانکراس، دکتر نیک اقبالیان در فروردین ماه سال 1385 در دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام داد. یکی از مواردی که سبب شده است شیراز قطب پیوند اعضا در خاورمیانه محسوب شود، علاوه بر تلاش شبانه روزی تیم پیوند اعضا و تعداد زیاد پیوندها، خدماتی است که به بیماران قبل و بعد از عمل پیوند ارائه می شود. این خدمات از طریق انجمن حمایت از بیماران کلیوی به بیماران ارائه می شود و فعالیت های گسترده و همکاری های تنگاتنگ این انجمن با دانشگاه علوم پزشکی شیراز راه را برای بیماران نیازمند به پیوند کوتاه و هموار کرده و هزینه درمان را نیز به طرز قابل توجه ای کاهش داده است. لازم به ذکر است؛ تنها ورودی رسمی بیمار به چرخه درمان و کانال ارتباطی بیماران در شیراز با پزشکان بخش پیوند، این مرکز است و هیچ بیمار نیازمند به پیوند، نمی تواند خارج از این مرکز برای درمان خود اقدام کند. به عبارتی تمام اقدامات و خدمات قبل و بعد از پیوند، هماهنگی برای انجام عمل پیوند و تمام خدمات پاراکلینیکی را این مرکز به صورت رایگان برای تمام بیماران پیوندی نیازمند مالی و غیر نیازمند بر عهده دارد. به دلیل وجود قانون خرید و فروش اعضای انسان در جهان، بیماران نیازمند به پیوند، در کشورهای دیگر، ناگزیرند به مراکز خرید و فروش اعضا مراجعه کرده و عضو پیوندی مورد نیاز خود را با هزینه بالا فراهم کنند و به همین دلیل هزینه این عمل در سطح جهان بسیار زیاد است. به دلیل عدم وجود چنین قانونی در ایران، و لزوم هماهنگ شدن اهدا کننده و گیرنده به صورت رسمی قبل از عمل با انجمن حمایت از بیماران کلیوی، تمامی عضوهای پیوندی یا از بیمار مرگ مغزی اهدا می شود یا از فامیل های بیمار. بنابراین، این روش سبب شده که هم هزینه عمل پیوند پایین آید و هم اینکه هیچگونه خرید و فروش اعضا حتی به صورت پنهانی در شیراز وجود نداشته باشد. لازم به ذکر است که به دلیل عدم وجود چنین قانونی، ایران مقصد بیماران غیر ایرانی نیازمند به پیوند برای چنین عملی نیست و بیماران کشورهای حاشیه خلیج فارس و سایر کشورهای منطقه خاورمیانه برای انجام چنین عملی به کشورهای ایالات متحده آمریکا، انگلیس و کانادا مسافرت می کنند. بخش پیونداعضاء به عنوان اولین و بزرگترین مرکز در ایران و سومین مرکز پیوند در دنیا بعد از آمریکا و اسپانیا می باشد.

کمیسیون پیوند

 در کمسیون پیوند تمامی بیماران دچار نارسایی حاد کبد, و کلیه در مرحله نیاز به پیوند، درمان دارویی و درمان مدیکال تحت نظر و مراقبت اساتید گروه های مرتبط قرار خواهند گرفت. تصمیم گیری بر اساس آزمایشات بیمار، گروه خونی، شرایط سنی ، وضعیت بدنی ، بیماری زمینه ای و … صورت میگیرد و نتیجه گیری در قالب کمیسیون می باشد.

هر مرکز قوانین متفاوتی در مورد اینکه چه کسی می تواند پیوند انجام دهد، دارد. در صورت داشتن هریک از موارد زیر ممکن است نتوانید تحت پیوند قرار بگیرید :

در کمیسیون پیوند اعضا بیمارستان تیمی از متخصصان در هر مرحله از شما حمایت خواهند کرد. اعضای تیم عبارتند از:

کمیسیون پیوند در بیمارستان بوعلی سینا در روزهای شنبه ، یکشنبه ، سه شنبه و پنج شنبه برگزار میگردد.  روزهای شنبه کمیسیون پیوند کلیه با حضور اساتیدی همچون استاد  سید علی ملک حسینی ، دکتر جعفر دهقان و اساتید نفرولوژیست  دکتر جمشید روزبه و دکتر سید احمد تارا ، دکتر قنبرعلی رئیس جلالی  و … برگزار میگردد . کمیسیون پیوند کبد در روزهای  یکشنبه و سه شنبه  با حضور استاد سید علی ملک حسینی ، دکتر سامان نیک اقبالیان ، دکتر علیرضا شمسائی  و اساتید گوارش همچون دکتر احد اشراقیان ، دکتر غلامرضا سیوند زاده ، خانم دکتر مریم عطاالهی و … تشکیل میگردد. قابل ذکر میباشد که کمیسیون پیوند ریه یکبار در ماه در  روز پنج شنبه با حضور دکتر طهمورث نیکنام ، دکتر پرویز مردانی ، دکتر حمیدرضا داوری ، دکتر محمد باقر خسروی ( بیهوشی قلب ) و دکتر  مسعود شفیعی ( متخصص جراحی قلب )برگزار میگردد.

داستان یک پیوند

سپهر سپاسی قهرمان شنا

سپهر سپاسی متولد سال 1359 در شیراز است. وی از 8 ماهگی به مشکل نارسایی کلیه مبتلا بود. در کودکی دو بار در ایران تحت عمل جراحی قرار گرفت و پزشکان متوجه شدند که وی به صورت مادرزادی تک کلیه به دنیا آمده است.

با سختی های فراوان و پس از اخذ ویزا، به لندن رفت و در آن شهر دو عمل جراحی دیگر نیز انجام داد. پزشکان به خانواده وی گفتند که به دلیل انجام چند عمل جراحی که در یک تا دو سالگی داشتهاست کلیه اش تا سن بلوغ بیشتر کار نخواهد کرد.

از کودکی به خاطر علاقه ای که به ورزش شنا داشت این ورزش را به صورت حرفه ای دنبال کرد. حدود سال 1372 در مسابقات استانی زیادی شرکت کرد و مقام آورد. این روند تا سال 1375 ادامه داشت تا اینکه ناراحتی کلیه او دوباره شروع شد و به جایی رسید که آخر سال 75 تک کلیه سپهر از کار افتاد و دیالیزی شد.او باید پیوند کلیه انجام می داد تا بتواند به زندگی عادی برگردد. بعد از چند ماه انتظار برای انجام عمل پیوند، در نهایت با پیشنهاد و رضایت خواهرش، در سال 1376 و زمانی که وی فقط 16 سال سن داشت، توسط تیم پیوند اعضای شیراز با سرپرستی دکتر ملک حسینی تحت عمل جراحی پیوند عضو قرار گرفت.

بعد از پیوند کلیه و بهبودی کامل، از طرف انجمن حمایت از بیماران کلیوی استان فارس در مسابقات مربوط به ورزشكاران خاص و پيوند اعضاشرکت کردو مقامهای ورزشی بسیاری را کسب نمود.

بعد از مدتی در رشته تربیت بدنی تحصیلات تکمیلی خود را ادامه داد و در سال 1390 ازدواج کرد و دارای یک فرزند دختر می باشد.

سپهر سپاسی در حال حاضر در اداره کل تربیت بدنی استان فارس مشغول فعالیت است.

 

دستاوردهای ورزشی:

  • دارنده 3 مدال طلا در مسابقات خاورمیانه رشته شنا، کویت، 2000
  • دارنده 5 مدال طلای بازیهای آسیایی رشته شنا، تایلند، 2002
  • دارنده 3 مدال طلا در مسابقات خاورمیانه رشته شنا، کویت، 2008
  • دارنده 2 مدال طلا و 1 مدال نقره مسابقات خاورمیانه، تونس، 2010
  • دارنده 4 مدال طلا و 1 برنز در مسابقات جهانی شنا، سوئد، 2011
  • رکوردشکنی در ماده 100 متر کرال سینه، سوئد، 2011

سعید سهرابی در سال 1381 و در سن 12 سالگی دچار نارسایی کلیه شد.

پس از حدود ٧ الی ٨ ماه، کلیه اهدایی از پدر دریافت شد و عمل پیوند کلیه توسط تیم پیوند شیراز به سرپرستی دکتر ملک حسینی انجام شد.

بعد از گذشت يك سال از پيوند عضو،محمدهاديخوشنودي،از دوستان وی كهخودشهمپيوندكليه شدهبودباوی تماس گرفت و از این طريق با انجمن حمايت از بيماران كليوي و تيمهاي ورزشي مخصوص ورزشكاران خاص و پيوند اعضا آشنا شد.

سهرابی تا قبل از انجام عمل پيوند رشته ورزشی خاصي را دنبال نميكرد و تا مدت زيادي هم بخاطر پيوند عضو از دويدن و ورزش كردن امتناع می ورزید. اما بعد از مدتی با اخذ اولين مدال مسابقات كشوري در رشته دو میدانی،زیر نظر آقاي حاج جانعلي رفيعي (قهرمان مسابقات پنجگانه ارتشهاي جهان) این ورزش را به صورت حرفه ای ادامه داد.

دستاوردهای ورزشی:

  • عضو تيم ملي پيوند اعضاي جمهوري اسلامي ايران (دو ميداني)
  • رييس كميته ورزش پيوند اعضاي استان فارس
  • ١٦سال عضويت تيم ملي پيوند اعضا
  • دارنده مدال طلا مسابقات جهانی دو میدانی، پیوند اعضا، تایلند، 2007
  • دارنده مدال طلا مسابقات آسیایی دو میدانی، پیوند اعضا، کویت، 2008
  • دارنده مدال نقره مسابقات آسیایی دو میدانی، پیوند اعضا، کویت، 2008
  • دارنده مدال طلای مسابقات جهانی دو میدانی، پیوند اعضا، سوئد، 2011
  • دارنده مدال طلای مسابقات جهانی دو میدانی، پیوند اعضا، آفریقای جنوبی، 2013
  • دارنده مدال نقره مسابقات جهانی دو میدانی، پیوند اعضا، آفریقای جنوبی، 2013
  • دارنده مدال طلای مسابقات آسیایی دو میدانی، پیوند اعضا، کویت، 2014
  • دارنده مدال طلای مسابقات آسيايي، تركيه، ٢٠١٤
  • دارنده مدال طلا و برنز مسابقات جهاني، آرژانتين، ٢٠١٥